ప్రముఖ వ్యవసాయ పంటల ఫోర్టిఫికేషన్ (ధాన్యాలకు సూక్ష్మ మరియు స్థూల పోషకాలను జోడించి ప్రపంచ దేశాలకు పోషకాలతో కూడిన ఆహార పంటల విస్తరణ మరియు ధాన్యం రకాలను అభివృద్ధి ) కోసం పని చేస్తున్న సంస్థ హార్వెస్ట్ ప్లస్ లో సీనియర్ పంట అభివృద్ధి శాస్త్రవేత్త గ పని చేస్తున్నమహాలింగం గోవిందరాజ్ జొన్న , సజ్జ లలో ఫోర్టిఫీడ్ రకాలను అభివృద్ధి చేసినందుకు గాను ప్రపంచ ప్రఖ్యాత అవార్డు నార్మన్ E. బోర్లాగ్ ను 2022 సంవత్సరం కు గాను గోవిందరాజ్ అందుకున్నారు .
తెలంగాణకు చెందిన వ్యవసాయ శాస్త్రవేత్త మహాలింగం గోవిందరాజ్, ఇనుము మరియు జింక్ పోషకాలతో కుడిన పోర్టిఫీడ్ సజ్జ మరియు జొన్న రకాలను అభివృద్ధి చేసినందుకు గాను ఫీల్డ్ రీసెర్చ్ మరియు అప్లికేషన్ కోసం ప్రతిష్టాత్మక 2022 నార్మన్ ఇ. బోర్లాగ్ అవార్డును గెలుచుకున్నారు. ధనశక్తి, ప్రపంచంలోనే మొట్టమొదటి బయోఫోర్టిఫైడ్ సజ్జ రకం లేదా బజ్రా రకం, 2014లో సాగు కోసం విడుదల చేయబడింది.
ధనశక్తి - 2014లో విడుదలైన మొదటి బయో-ఫోర్టిఫైడ్ పెర్ల్ మిల్లెట్ రకం - గొప్ప విజయాన్ని సాధించింది మరియు ప్రస్తుతం దేశవ్యాప్తంగా 65,000 హెక్టార్లలో సాగు చేయబడుతోంది మరియు విత్తనాన్ని ఎక్కువగా నిర్మల్ సీడ్స్, మహారాష్ట్ర స్టేట్ సీడ్ కార్పొరేషన్ మరియు కర్ణాటక స్టేట్ సీడ్ కార్పొరేషన్ సరఫరా చేస్తున్నాయి. . ఇక్కడ ఉన్న ఇంటర్నేషనల్ క్రాప్స్ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఫర్ సెమీ-ఎరిడ్ ట్రాపిక్స్ (ICRISAT) ఇటీవల నాలుగు బయో-ఫోర్టిఫైడ్ పెర్ల్ మిల్లెట్ హైబ్రిడ్‌లను ఇనుము మరియు జింక్‌తో అభివృద్ధి చేసింది - ప్రస్తుత ఆహారంలో అత్యంత లోపం ఉన్న పోషకాలు.
హైబ్రిడ్‌ రకాలు - AHB 1200 Fe, HHB 299, RHB 233 మరియు HHB 311 - మహారాష్ట్ర (VNMKV), హర్యానా (CCSHAU), రాజస్థాన్ (SKNAU) వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయాల సహకారంతో అధికారికంగా విడుదల చేయబడింది.
ఈ బయో-ఫోర్టిఫైడ్ రకాలు మరియు హైబ్రిడ్‌లలో 100 గ్రాములకు 7.5 నుండి 8.0 మిల్లీగ్రాముల ఇనుము మరియు 100 గ్రాముల మిల్లెట్‌లో 3.5 నుండి 4.5 మిల్లీగ్రాముల జింక్ ఉంటుంది.
కాబట్టి, 200 గ్రా/రోజు బయో-ఫోర్టిఫైడ్ బజ్రా ఆధారిత ఆహారాల వినియోగం పురుషులు మరియు స్త్రీలలో రోజువారీ ఇనుము మరియు జింక్ అవసరాలలో దాదాపు 70% అందిస్తుంది మరియు 130 గ్రాములు పిల్లలకు 100% అవసరాన్ని ఇస్తుంది.
"ICAR మరియు రాష్ట్ర వ్యవసాయ విశ్వవిద్యాలయాల క్రియాశీల మద్దతుతో ఈ రకాలను అభివృద్ధి చేయడానికి ఐదు సంవత్సరాల కంటే ఎక్కువ సమయం పట్టింది. ఈ రకాల పెర్ల్ మిల్లెట్ వినియోగదారులకు పోషకాలతో కూడిన ఆహారాన్ని అందిస్తుంది. దేశవ్యాప్తంగా 120 రకాల బజ్రాలను పరిశీలించిన తర్వాత కనీస పోషక స్థాయిని ప్రామాణికంగా ఉంచినట్లు ICRISAT సీనియర్ సైంటిస్ట్ మహాలింగం గోవిందరాజ్ ప్రముఖ వార్త పత్రికలతో చెప్పారు .
బయో ఫోర్టిఫికేషన్ ప్రాముఖ్యత:
“బయో-ఫోర్టిఫికేషన్ అనేది సూక్ష్మ పోషక స్థాయిలను పెంచడానికి సాంప్రదాయిక పంటల పెంపకం. ఇది ఐరన్, జింక్ మరియు విటమిన్ ఎ వంటి కీలక విటమిన్లు మరియు ఖనిజాల యొక్క నివారించదగిన లోపాలను పరిష్కరించడానికి సహాయపడుతుంది. ఈ ప్రాజెక్ట్‌కు CGIAR యొక్క హార్వెస్ట్‌ప్లస్ ఛాలెంజ్ ప్రోగ్రామ్ మద్దతు ఇచ్చింది, ”అని ఆయన వివరించారు.
“సాంప్రదాయ సంతానోత్పత్తి పద్ధతిలో విత్తనాలు అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి కాబట్టి ఆందోళన చెందాల్సిన అవసరం లేదు. భారతదేశంలో పోషకాహార లోప స్థాయిల నేపథ్యంలో ఇది అద్భుతమైన చర్య - భారతదేశంలో 58% కంటే ఎక్కువ మంది పిల్లలు మరియు 50% గర్భిణీ స్త్రీలు రక్తహీనతతో బాధపడుతున్నారు, ఇంకా, ఐదేళ్లలోపు పిల్లలలో 38% మంది కుంగిపోతున్నారు, ”అని ఆయన వివరించారు.
వరల్డ్ ఫుడ్ ప్రైజ్ ఫౌండేషన్ ఆగస్టు 30న ఒక ప్రకటనలో " భారతదేశం మరియు ఆఫ్రికాలో బయోఫోర్టిఫైడ్ పంటలను , ముఖ్యంగా పెర్ల్ మిల్లెట్‌ను ప్రధాన స్రవంతిలో తయారు చేయడంలో గోవిందరాజ్ అత్యుత్తమ నాయకత్వానికి గుర్తింపు పొందారు" అని పేర్కొంది. గోవిందరాజ్ ఒక దశాబ్దానికి పైగా అధిక దిగుబడినిచ్చే, అధిక ఇనుము మరియు అధిక జింక్ పెర్ల్ మిల్లెట్ రకాలను అభివృద్ధి చేసి, వ్యాప్తి చేయడానికి దర్శకత్వం వహించారు, ఇది వేలాది మంది రైతులు మరియు వారి వర్గాలకు మెరుగైన పోషకాహారానికి దోహదపడింది.
గోవిందరాజ్ ప్రస్తుతం బయోఫోర్టిఫైడ్ స్టేపుల్స్ ఉత్పత్తి మరియు వినియోగాన్ని ప్రోత్సహించే సంస్థ అయిన హార్వెస్ట్ ప్లస్‌లో సీనియర్ పంట అభివృద్ధి శాస్త్రవేత్త. బయోఫోర్టిఫికేషన్ అనేది పంట ఉత్పాదకత మరియు సూక్ష్మపోషక కంటెంట్‌ను పెంచడానికి ఉపయోగించే ఎంపిక చేసిన బ్రీడింగ్ ప్రక్రియ.
నార్మన్ E. బోర్లాగ్ అవార్డు :నార్మన్ E. బోర్లాగ్ గౌరవార్థం ఈ అవార్డు 2011లో స్థాపించబడింది, 1940లు మరియు 1950లలో మెక్సికోలో ఒక యువ శాస్త్రవేత్తగా ప్రపంచ ఆకలి మరియు పేదరికాన్ని అంతం చేసే దిశగా చేసిన కృషికి గుర్తింపుగా రాక్‌ఫెల్లర్ ఫౌండేషన్ అక్షరాలా $ 10,000 డాల్లర్ల బహుమతిని ప్రతి ఏడాది అక్టోబర్ నెలలో అందిస్తారు . 2022 విజేతగా ఆగస్టు 30 న మహాలింగం గోవిందరాజును ప్రకటించింది .
1960వ దశకం మధ్యలో ప్రారంభమైన హరిత విప్లవం సమయంలో, బోర్లాగ్ అభివృద్ధి చేసిన అధిక దిగుబడినిచ్చే మరగుజ్జు గోధుమ రకాలను భారతదేశం స్వీకరించింది , తద్వారా దేశం ఆహార ఉత్పత్తిలో స్వయం సమృద్ధి సాధించేలా చేసింది. "నాకు స్ఫూర్తిగా నిలిచిన డాక్టర్ బోర్లాగ్ పేరుతో అవార్డును అందుకోవడం గౌరవంగా భావిస్తున్నాను, ఆయన అడుగుజాడల్లోనే రైతులకు కొత్త రకాల వంగడాల అభివృద్ధికి నిరంతరం కృషి చేస్తానని "మహాలింగం గోవిందరాజ్" అన్నారు .
"2014లో ధనశక్తి విడుదలైనప్పటి నుండి, మేము భారతదేశం మరియు పశ్చిమ ఆఫ్రికాలో సుమారు పది బయోఫోర్టిఫైడ్ పెర్ల్ మిల్లెట్ రకాలను విడుదల చేసాము." రైతులు ఇప్పుడు ఈ విత్తనాలను ప్రైవేట్ రంగం ద్వారా కొనుగోలు చేస్తున్నారు ." అతను మిల్లెట్‌లతో పాటు, బయోఫోర్టిఫికేషన్ టెక్నాలజీ- 2003లో హోవార్త్ బౌయిస్ నేతృత్వంలో - బియ్యం వంటి ఇతర ప్రధానమైన ఆహార పంటలకుగోధుమ, మొక్కజొన్న కోసం అవలంబిస్తున్నట్లు చెప్పాడు.
హార్వెస్ట్ ప్లస్ ప్రకారం, మొదటి బయోఫోర్టిఫైడ్ ఆహార పంట, విటమిన్ "A "సుసంపన్నమైన చిలగడదుంప, 2004లో విడుదలైంది. అప్పటి నుండి 60 కంటే ఎక్కువ దేశాల్లో 12 విభిన్న ప్రధాన పంటల యొక్క వందలాది బయోఫోర్టిఫైడ్ రకాలు విడుదల చేయబడ్డాయి లేదా పరీక్ష దశలో ఉన్నాయి.
Share your comments